عامل جاودانگی نهضت امام حسین ـ علیه السّلام ـ از منظر قرآن :

بقاء و دوام موجودات عالم حداقل منوط به سه مساله ی محوری است: 1. وجود مقتضی 2. وجود شرائط 3. نبود مانع. این موجود خواه یک پدیده طبیعی باشد، خواه یک پدیده اجتماعی و حتی پدیدههای عالم مجرّدات. زیرا همه ی اینها به نوعی بهرهمند از وجود هستند. و هر چه عوامل سه گانه اوّل قابلیت بیشتر برای بقاء داشته باشند و هر چه موانع هرگز رخ ننمایند، حیات آن پدیده مورد نظر جاودانهتر خواهد بود.

امّا نگاه قرآن: این تحفه ی آسمانی موجودات را به دو دسته کلی تقسیم نموده است، موجود بالذّات که دوام أزلی و ابدی بالذّات دارد و موجودات بالعرض که در نهایت فنا در انتظار آنها خواهد بود.⁽¹⁾ آنگاه در سوره ی النجم شرط بهرهمندی از حیات و وجود را تلاش و سعی معرّفی نمود.⁽²⁾ آن هم با توجه به آیه أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَی اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِی الْحَمِیدُ⁽³⁾ چه اصل سعی و چه پاداش، همگی محتاج به امداد الهی است. سپس در سورههای متعدد نظیر فاطر، الطلاق⁽⁴⁾ و الشمس⁽⁵⁾ شرط به ثمر نشستن همین تلاش به مدد الهی را تقوا پیشگی و پرهیزکاری معرّفی نمود بخصوص در سوره ی فاطر⁽⁶⁾ تصریح فرمود آن عقیده، باور و اندیشهای کار ساز است که طیب و طاهر باشد و آن عمل و تلاشی این عقیده ی صالح را به اقیانوس حیات متصل میکند که شایسته و صالح باشد.⁽⁷⁾ و در پایان در سوره ی مریم وعده داده است که میوه ی شیرین این عقاید و عمل نیک ،عشق و محبّت خالصانه و کشش درونی دیگران⁽⁸⁾ به سوی این صالحان است⁽⁹⁾ بویژه با توجه به برخی روایات، از جمله این صالحان رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ و اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ میباشند.⁽¹⁰⁾ امّا خدای سبحان قبل از هر کس خود به احیاء و بزرگداشت جمعی از صالحان اقدام و علاوه دیگران را هم به زنده نگهداشتن یاد، نام، خدمات و فرهنگ آنان، امر نمود، بعنوان نمونه در سوره ی مریم⁽¹¹⁾ به یاد و خاطره ی حضرات ابراهیم، اسماعیل، موسی، مریم و ادریس ـ علیهم السّلام ـ پرداخت و به مخاطبین قرآن هم امر فرمود تا شما هم نامشان را برپا دارید و در ضمن آن به پارهای از دلیلهای این تجلیل اشاره نمود نظیر یکتا پرستی، پاکدامنی، پرهیزکاری، صداقت، خلوص، برپا داشتن نماز، اداء حقوق نیازمندان و حتی در سوره ی آل عمران شهادت را عامل بقاء و دوام برشمرده است یعنی این عوامل موجب حیات جاودان و بقاء رسم، اسم و فرهنگ صالحان فوق الذکر و حصول وّد از سوی خدای رحمان در دل دیگران برای ایشان، گردیده است.
با مراجعه به زندگی آن بزرگوار درمی‌یابیم که عوامل مذکور در تاریخ حیات امام حسین ـ علیه السّلام ـ حضور داشت، قرآن بر صداقت، پاکی و طهارت روح و روان، رفتار و گفتار آن بزرگ مرد، (امام حسین«ع») شهادت داده است⁽¹²⁾، چنانکه زیباترین خاطره زندگی او به گواهی قرآن، گرفتن روزه در کودکی و اطعام قوت لا یموت خویش به فقراء بوده است⁽¹³⁾ ،و این رفتار تا آخرین لحظات زندگیاش استمرار داشت. همانگونه که پرمخاطرهآمیزترین نماز را در شیرینترین لحظات زندگی یعنی ظهر روز عاشورا در وسط جمعیت دشمن بپاداشت.⁽¹⁴⁾ امّا اخلاص که سراسر زندگی او مشحون از آن است بخصوص وقتی با لباس زیبای شهادت آراسته شد، و شهادت امام حسین ـ علیه السّلام ـ در برابر مظلومیت او ناچیز است به جهت آنکه هنگامی که آن حضرت دست به قیام و اقامه ی معروف و ازاله ی منکر زد، ظالمان اتهام قدرت طلبی و راحت طلبان، تهمت ناروای بیتدبیری را به او نسبت میدادند، امّا آن حضرت علاوه بر تحمّل زخمهای فیزیکی حاصل از ضربات شمشیر، زخمهای ناشی از جنگ روانی را نیز برای رضای خدا تحمل نمود و این اخلاص با مایعِ روانِ حیات بخش خون، او را به دریای موّاج و اقیانوس بیکران حیات متصل گردانید و به بقاء «وجه ربّ» باقی و ماندگار و به برکت رحمان، نعمت «وُدّ» نصیب ایشان گردید و برای همیشه تاریخ جاودانه شد. در پایان قابل ذکر است که عامل جاودانگی غیر از پیامدهای زیبای نهضت حسینی است.

پاورقی: