وقایع این روز:

1.مرگ معاویه

در این روز سال 60 ه‍ معاویه بن ابى سفیان لعنه الله علیه در سن 78 سالگى در شام به درکات جهنم شتافت . روز شادى اهل ایمان و حزن و اندوه اهل کفر و طغیان است . و روزه این روز به جهت شکر الهى بر هلاکت معاویه مستحب است¹ .

نسب معاویه

کلبى نسابه و ابن روزبهان که از ثقات نزد علماى اهل سنت هستند، نقل کرده اند که معاویه فرزند چهار نفر بوده : عماره ، مسافر، ابوسفیان و مردى که اسم او را نمى برند. راغب اصفهانى در محاضرات و ابن ابى الحدید از ربیع الابرار زمخشرى نقل مى کنند که معاویه را به چهار کس نسبت مى دادند: مسافر بن ابى عمرو، عمار بن ولید بن مغیره ، عباس و صباح که مغنى عماره بن ولید بود. مادر معاویه هند با صباح - که جوان خوش رویى بود و کارگر ابوسفیان بود - الفتى تمام داشت ! اما به ظاهر بو را معاویه بن ابى سفیان بن حرب مى گویند².
ابوسفیان مردى زشت و کوتاه قد بود، و یک چشم او در طائف و چشم دیگرش در یرموک کور شده بود³. باطنش کورتر از چشمش بود و نهایت عداوت و دشمنى با پیامبر (صلى الله علیه و آله ) به وجود مى آمد دخالت داشت و در سال فتح مکه از ترس اسلام آورد و با نفاق زندگى کرد تا در سن 82 سالگى در سال 30 ه‍ به درک رفت .
مخفى نمایند که حمامه یکى از جدات معاویه است که در بازار المجاز صاحب پرچم و مشهور بود! و از این جانسب ابوسفیان هم معلوم مى شود. مادر معاویه هند است که از ذوات الاعلام است و میل فراوانى به غلامان سیاه داشت و از توضیح حال پدر معاویه وضع مادر او هند روشن مى شود⁴.
محدث قمى (رحمه الله ) مى فرماید: چون پیامبر (صلى الله علیه و آله ) در فتح مکه ریختن خون معاویه را مباح شمردند، به اصرار و شفاعت عباس ، پنج ماه قبل از شهادت پیامبر (صلى الله علیه و آله ) اسلام آورد⁵.

حکومت معاویه در شام

یزید بن ابى سفیان از طرف ابوبکر با لشکر مسلمین به طرف شام رفت ، معاویه هم همراه آنها بود یزید در شام مرد و ابابکر ولایت شامات را به معاویه واگذار کرد و به این حال بود تا زمان خلافت امیر المؤ منین (علیه السلام ) که طغیان معاویه علیه آن حضرت شروع شد. پس اساس ظلمهاى معاویه را هم ابوبکر بنا نهاد.
معاویه در سال 45 ه‍ براى پسرش یزید بیعت گرفت . او اول کسى بود که دشنام بر امیر المؤ منین (علیه السلام ) را ترویج کرد و در آخر خطبه نماز جمعه لعن و جسارت بر امیر المؤ منین (علیه السلام ) مى کرد. او دستور داد در تمام شهرها این لعن انجام شود و تا زمان عمر بن عبد العزیز ادامه داشت تا اینکه او لعن بر آن حضرت را منع کرد⁶.

دشمنى معاویه با امیر المؤ منین (علیه السلام )

معاویه به صحابه و تابعین دستور داد تا حدیث در مذمت امیر المؤ منین (علیه السلام ) جعل کنند، و عده زیادى از محبین و ارادتمندان آن حضرت را شهید کرد مانند جناب مالک اشتر نخعى که در قلزم مصر به سم شهید شد⁷. امام مجتبى (علیه السلام ) را به دست جعده عیال آن حضرت مسموما شهید کرد.
معاویه مردى خوش گذران و پرخور بود، به حدى که از کثرت خوردن مى گفت : ((خسته شدم ولى سیر نشدم ))، و این به خاطر نفرین حضرت رسول (صلى الله علیه و آله ) درباره او بود. او در نفاق و عوام فریبى تجربه به سزایى داشت . محدث قمى (رحمه الله ) نقل مى کند که دویست خبر از طرق معتمده اهل سنت در مذمت معاویه نقل شده است .

ماجراى مرگ معاویه

آخر الاءمر معاویه در مسیر مکه به شام بیمار شد، به حدى که مى لرزید و دهان او بسته نمى شد، تا وارد شام شد و در آنجا جان به مالک دوزخ داد و رهین اعمال خویش گردید. هنگام مرگ سن او را 75 یا 82 یا 92 سال نقل کرده اند.
جنایات او زیاده از آن است که در این مختصر بگنجد ولى در هنگام مرگ به یکى از خواص خود گفت : چند گناه بزرگ کرده ام : حق على بن ابى طالب را غصب کردم ، حسن بن على را به فریب دادن جعده به شهادت رساندم ، و یزید را به جانشینى خود انتخاب کردم ، و حجر بن عدى و اصحاب او را به قتل رساندم⁸ .
در مرگ معاویه بعضى فقط ماه را ذکر کرده اند⁹ و بعضى 4 رجب¹⁰ و برخى 22 رجب ذکر نموده اند¹¹. 12 رجب ، 14 رجب ، 15 رجب هم نقل شده است که این 3 قول به یکدیگر نزدیک ترند¹².

2. ورود امیر المؤ منین (علیه السلام ) به کوفه

در این روز در سال 36 ه‍ امیر المؤ منین (علیه السلام ) بعد از واقعه جمل وارد کوفه شدند و آن شهر را به عنوان مقر حکومت انتخاب نمودند، و اولین خطبه را در شهر کوفه در این روز ایراد فرمودند¹³.

1. مسار الشیعه : ص 34. فیض العلام : ص 316.
2. تتمه المنتهى : ص 47، 48، 50، 52. منتخب التواریخ : ص 448 - 449. وقایع الایام : ج رجب ، ص ‍ 174.
3. اسد الغابه : ج 3 ص 13.
4. آخر ماه ذى الحجه روز مرگ هند است که احوال او در آنجا ذکر شده است .
5. تتمه المنتهى : ص 47. احقاق الحق : ص 265. التعجب : ص 106. نهج الحق و کشف الصدق : ص ‍ 310
6. بحار الانوار: ج 33 ص 214.
7. مراقد المعارف : ج 2 ص 223.
8. منتخب التواریخ : ص 449. وقایع الایم : ج رجب ، ص 173.
9. الدرجات الرفیعه : ص 423. تاریخ الخلفاء: ص 198.
10. تاریخ بغداد: ج 1 ص 200.
11. زاد المعاد: ص 35
12. زاد المعاد: ص 35. مصباح کفعمى : ج 2 ص 598. فیض العلام : ص 316. تتمه المنتهى : ص 47، 48، 50، 51، 52. منتخب التواریخ : ص 448 - 449. وقایع الایام : ج رجب ، ص 174.
13. وقایع الایام : ج 1 ص 118 - 178. قلائد النحور: ج رجب ، ص 104. بحار الانوار: ج 32 ص 352.