وقایع این روز:

_سپردن پیامبر (صلی الله علیه و آله) به حلیمه سعدیه

در این روز جناب عبد المطلب (علیه السلام ) نور چشم خود پیامبر را در اطراف کعبه طواف داد و آن حضرت را براى شیر دادن به حلیمه سعدیه سپرد¹.

وقایع این روز:

_ شهادت سلطان علی بن محمد الباقر علیه السلام

در این روز در سال 116 ه‍ جناب ابوالحسن سلطان على فرزند امام باقر (علیه السلام ) در اردهال کاشان به شهادت رسید¹.
عده اى از دوستان اهل بیت (علیهم السلام ) از اهالى چهل حصرانو فین کاشان نامه اى خدمت امام باقر (علیه السلام ) نوشتند، که چون ما از محضر شما دور هستیم یکى از آقازادگان خود را براى راهنمایى و تربیت ماه و تعلیم احکام به جانب ما بفرستید.
آن حضرت فرزند بزرگوار خود، جناب على بن محمد (علیه السلام ) را با رسوالان فرستاده ، روانه کاشان کردند؛ و اسباب سفر آن حضرت را برادرش ‍ امام صادق (علیه السلام ) فراهم نمودند.
هنگام ورود آن حضرت ، در فین حدود شش هزار نفر براى استقبال آمدند. حضرت مدتى در جاسب و خاوه مشغول هدایت مردم بودند، و بیشتر در مسجد جامع کاشانى - که فعلا در کوى میدان کهنه واقع است - مشغول عبادت بودند و شیعیان براى اداى نماز جمعه خدمتش مشرف مى شدند، و کرامات زیادى مشاهده مى نمودند.
آن حضرت نامه هایى براى پدر بزرگوارش به مدینه مى فرستاد و حالات خود و شیعیان را بیان مى فرمود، تا در سال 144 ه‍ خبر شهادت پدر بزرگوارش به آن حضرت رسید و بعد از سه سال از شهادت پدر بزرگوارش ‍ در سال 116 ه‍، مخالفین آن حضرت را به عده اى از دوستان و موالیان و منسوبین به آن حضرت شهید کردند.
از آنجا که 27 جمادى الاثنى در سال شهادت آنحضرت مصادف با 17 مهر ماه شمسى بوده ، هر سال به مناسبت سالگرد آن حضرت در جمعه دوم مهرماه مراسم قالى شویان همراه با عزادارى با شکوهى کنار قبر مطهرش ‍ برگزار مى شود².
هم اکنون درسرداب زیر ضریح مقدس آن حضرت ، بدن مبارک حدود صد نفر از آن شهداى بزرگوار تازه و سالم هست ، که مرحوم آیه الله سید شهاب الدین مرعشى نجفى مشاهده فرموده اند³.

2. مراقد المعارف : ج 2 ص 80.

3. به کتاب ((نور باهر)) تاءلیف مرحوم باقر مرندى - و اجساد جاویدان به نقل از کسانى که همراه آیه الله مرعشى نجفى اجساد مطهر را زیارت کرده اند - مراجعه شود.

وقابع این روز:

_ مرگ ابوبکر

در شب سه شنبه 22 جمادى الثانى در سال 13 ه‍ عبد الله بن عثمان معروف به ابوبکر بن ابى قحافه در سن 67 سالگى ، از این جهان به سوى سزاى اعمالش رخت بربست ¹. به قولى مرگ ابوبکر رد 27 جمادى الثانى بوده است² .
او مدت دو سال و سه ماه و بیست و دو روز غاصب خلافت بود، و اولین کسى بود که بعد از شهادت پیامبر (صلى الله علیه و آله ) به انتخاب اعضاى سقیفه بنى ساعده خلیفه شد. انتخاب ابوبکر بن گونه اى بى حساب بود که عمر با آنکه خود گرداننده برنامه سقیفه بود مى گوید: ((بیعت با ابوبکر امرى بدون تدبیر و مشورت و دقت بود، مثل زمان جاهلیت ، که خداوند مسلمانان را از شر آن محفوظ داشت . هر کس چنین کارى را تکرار کند او را بکشید³)).
اهل سنت در علت مرگ او نوشته اند: ابوبکر در روز دوشنبه 7 جمادى الآخر غسل کرده بود، و آن روز هوا سرد بود. به این دلیل سرما خورد و تب کرد، 15 روز این تب ادامه داشت ، و به نماز نمى رفت ، تا در شب سه شنبه 22 جمادى الآخر بعد از آنکه خلافت را به عمر واگذار کرد، مرد⁴.
قبل از وفات عثمان را براى نوشستن وصیت نامه اى درباره خلافت طلب کرد که امر خلافت بعد از ابوبکر با عمر بن خطاب باشد. او کلمه اى گفت و بیهوش شد، و بقیه را عثمان از پیش خود نوشت که امر خلافت با عمر است . ابوبکر به هوش آمد و عثمان را دعا کرد که آنچه او مى خواسته نوشته است⁵ .
باید پرسید: چرا هنگامى که پیامبر (صلى الله علیه و آله ) در روزهاى آخر عمر کاغذ و قلم خواست تا وصى بعد از خود را به امر خداوند معین کند نسبت هذیان به آن مقام معظم دادند؟
ابوبکر هنگام مرگ کلماتى گفت . از جمله اینکه : ((کاش تفتیش خانه فاطمه و على (علیهم السلام ) نمى کردم ⁶)). همان تفتیشى که شهادت پاره تن پیامبر (صلى الله علیه و آله ) را به همراه داشت ؟

1. تتمه المنتهى : ص 10. تاریخ الخلفاء: ص 81. فیض العلام : ص 279. بحار الانوار: ج 29 ص 521.

2. مسار الشیعه : ص 32. العدد القویه : ص 343. مصباح کفعمى : ج 2 ص 598. مصباح المتهجد: ص ‍ 732. بحار الانوار: ج 95 ص 200.

3. الغدیر: ج 5 ص 370. صحیح بخارى : باب رجم الحبلى : ح 6681. مسند احمد: حدیث 393. سیره ابن هشام : ج 4 ص 308.

4. تاریخ الخلفاء: ص 81. بحار الانوار: ج 29 ص 521.

5. شرح ابن ابى الحدید: ج 1 ص 165.

6. مروج الذهب : ج 2 ص 308. تتمه المنتهى : ص 10. الامامه و السیاسه : ج 1 ص 18. سبعه من السلف : ص 77. تاریخ طبرى : ج 4 ص 52. میزان الاعتدال : ج 2 ص 215.

وقایع این روز:

_ وفات حضرت ام کلثوم علیها السلام

جناب ام کلثوم (علیها السلام )، چهار ماه پس از بازگشت از کربلا به مدینه از دنیا رفتند¹. پدرشان مولى الموحدین امیر المؤ منین (علیه السلام ) و مادرشان حضرت زهراى مرضیه (علیها السلام ) است² .
صاحب ریاحین الشریعه به نقل از اعیان الشیعه مى فرماید: امیر المؤ منین (علیه السلام ) آن مخدره را به عون بن جعفر طیار تزویج نمودند³.
آنچه در مورد از دواج ام کلثوم (علیها السلام ) با غیر عون بن جعفر نقل شده از بافته هاى مخالفین است . آن حضرت در واقعه جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام ) و اهل بیت و اصحابشان در کنار خواهرشان حضر زینب (علیها السلام ) از بانوان و یتیمان محافظت مى نمود، و اشعار آن حضرت در فراق برادر در کربلا مشهور و جانسوز است .
پس از عاشورا که بانوان به اسارت کوفه و شام رفتند. خطبه آن حضرت در شهر کوفه و مجلس ابن زیاد، اشعار آن حضرت در قادسیه و قنسرین ، اثر دعاى آن حضرت در سیبور و بعلبک ، کلمات آن جناب با شمر هنگام ورود به دروازه شام ، مرثیه هاى حضرت در اربعین و مراجعت به مدینه ، دلالت بر عظمت و شجاعت و صبر آن مخدره دارد.
سرانجام بعد از چهار ماه از ورود به مدینه با دلى پر از غم و اندوه در مصائب کربلا بالاءخص شهادت سید الشهداء (علیه السلام ) رحلت نمود و در مدینه منوره دفن شد. به قولى رحلت آن حضرت در آخر ماه جمادى الثانى بوده است ⁴.

2. تذکره الخواص : ص 75.

3. ریاحین الشریعه : ج 3 ص 245.

4. ریاحین الشریعه : ج 3 ص 256 - 244.

وقایع این روز:

_ولادت حضرت زهرا (علیهم السلام )

در چین روزى حضرت حوراء انسیه عذراء بتول ام ابیها حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام ) در سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد¹. بنابر قولى ولادت حضرت در دهم جمادى الآخر است².

انعقاد نطفه فاطمه (علیها السلام )³

داستان انعقاد نطفه حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام ) مراحلى دارد که ذیلا خلاصه آن آورده مى شود:
1. در شب معراج خداوند سیبى به پیامبر (صلى الله علیه و آله ) هدیه داد که از عظمت خلقت و بوى و رنگ و زیبایى آن ملائکه تعجب کردند. خداوند امر فرمود تا پیامبر (صلى الله علیه و آله ) آن را میل کند. هنگامى که آن سیب را شکافت ، نورى ا آن درخشید. جبرئیل گفت : بخور یارسول الله ، که این نور منصوره فاطمه ، دخترى است که از صلب تو خارج مى شود⁴. در بعضى روایات است که از رطب بهشتى هم خاتم الانبیاء (صلى الله علیه و آله ) میل فرمودند⁵.
2. در 10 شعبان سال چهارم جبرئیل (علیه السلام ) بر پیامبر (صلى الله علیه و آله ) در ابطح نازل شد و فرمان کناره گیرى از حضرت خدیجه (علیها السلام ) را به مدت 40 روز - به عنوان مقدمه حمل حضرت زهرا (علیها السلام ) - ابلاغ فرمود⁶.
با اینکه آن حضرت علاقه و افرى به خدیجه (علیها السلام ) داشت و این کار براى آن حضرت پر مشقت بود، ولى براى خدیجه (علیها السلام ) پیغام داد که مدتى به منزل نمى آیم و به منزل فاطمه بنت اسد (علیها السلام ) مى روم . شبها در را ببند و در بستر آسایش کن .
پیامبر (صلى الله علیه و آله ) شبها به منزل فاطمه بنت اسد (صلى الله علیه و آله ) مى آمد. هر شب هنگام افطار، خرما و انگور و غذاى بهشتى مى آوردند. با آب بهشتى و حوله دست آن حضرت را شسته و تمیز مى کردند. امیر المؤ منین (علیه السلام ) حسب دستور پیامبر (صلى الله علیه و آله ) جلو در مى نشس که کسى نیاید و در آن غذا با پیامبر (صلى الله علیه و آله ) شریک شود. در شب چهلم دستور رسید به خانه خدیجه (علیها السلام ) برو که خداوند به خود سوگند خورده که امشب از صلب تو ذریه پاک و طیبه اى بیافریند. حضرت از جابر خاسته و به منزل خدیجه (علیها السلام ) آمدند.
حضرت خدیجه (علیها السلام ) مى فرماید: سوگند به آن کسى که آسمان را برافراشته و آب را از زمین جوشانیده ، حضرت از من دور نشده بود که سنگینى وجود فاطمه (علیها السلام ) را در خود احساس کردم⁷ .

دوران باردارى خدیجه (علیها السلام )

هنگامى که حضرت خدیجه (علیها السلام ) دوران آبستنى خود را مى گذراند، حضرت فاطمه (علیها السلام ) از داخل شکم با مادر صحبت مى فرمود، و او را دلدارى مى داد و به صبر و پایدارى دعوت مى فرمود.
پیامبر (صلى الله علیه و آله ) به خدیجه (علیها السلام ): ((جبرئیل به من بشارت داد که این مولود دختر است ، و او موجودى پاکو با برکت است ، خداوند متعال نسل و ذریه مرا از او قرار مى دهد، و از نسل او امامانى در امت قرار خواهد داد که بعد از پایان یافتن وحى او، جانشینانش در روى زمین باشند)).
هنگام ظاهر شدن آثار وضع حمل ، سراغ زنان قریش فرستادند، ولى کسى براى کمک نیامد، چه اینکه آنها راضى به ازدواج حضرت خدیجه (علیها السلام ) با پیامبر (صلى الله علیه و آله ) نبودند، و خدیجه (علیها السلام ) از این بر خورد آنها غمناک شد.
در همین حال چهار زن بلند بالا که شبیه زنان بنى هاشم بودند بر او وارد شدند. یکى از آنان به او گفت :اى خدیجه ، غمگین مباش که ما فرستادگان پروردگان تو هستیم . ما خواهران توایم ، من ساره هستم ، و این آسیه دختر مزاحم و همنشین تو در بهشت و این مریم دختر عمران و این صفوراء دختر شعیب است . خداوند ما را نزد تو فرستاده تا در کارهاى مربوط به زنان به تو کمک کنیم⁸ )). یکى از آنان در سمت راست او، و دیگرى در سمت چپش ، و سومى پیش روى آن حضرت ، و چهارمى پشت سر او نشستند.

فاطمه (علیها السلام ) به دنیا آمد

علیا مخدره خدیجه (علیها السلام )، حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام ) را پاک و پاکیزه بر زمین نهاد. در این هنگام نورى از وجودش درخشید که تمام خانه هاى مکه را روشن کرد، و این نور در شرق و غرب درخشش نمود. بانویى که پیش روى خدیجه (علیها السلام ) بود، حضرت فاطمه (علیها السلام ) را برداشت و با آب کوثر شستشو داد، و پارچه سفیدى که از شیر سفیدتر و از مشک و عنبر خوشبوتر بود بیرون آورد. یکى را بر بدن او پیچیده و دیگرى را بر سرش انداخت و سپس از او خواست که سخن بگوید.
حضرت فاطمه (علیها السلام ) لب به سخن گشود، و فرمود: اشهد ان لا اله الا الله ، و ان اءبى رسول الله سید الانبیاء و ان بعلى سید الاوصیاء و ان ولدى سید الاءسباط: ((گواهى مى دهم که جز الله خدایى نیست ، و پدرم فرستاده خدا و سرور پیامبران است ، و شوهرم سرور جانشینان و فرزندانم آقاى نودگان و اسباط هستند)).
بعد بر یکایک آنان سلام کرده و هر کى را به اسم صدا زد. آنان بر چهره او تبسم کردند، و حور العین و بهشتیان یکدیگر را به ولادت حضرت فاطمه (علیها السلام ) بشارت دادند. در آسمان نورى درخشان پدید آمد که ملائکه تا آن روز چنان نورى را ندیده بودند، و لذا نام حضرت را ((زهرا)) گذاشتند. بانویى که پیش روى خدیجه (علیها السلام ) نشسته بود، به خدیجه (علیها السلام ) گفت : ((او را پاک و پاکیزه و آراسته و با برکت در برگیر، که در نسل و ذریه اش برکت قرار داده شده است )).
خدیجه (علیها السلام )، حضرت را با شادى و خشنودى از دست او گرفته ، و سینه در دهانش گذارده و دهان او را پر از شهیر کرد، و این گونه بود که فاطمه (علیها السلام ) رشد جسمى خود را آغاز کرد⁹.

1. کافى : ج 1 ص 381. اعلام الورى : ج 1 ص 290. تاریخ الائمه (علیهم السلام ): ص 6. کشف الغمه : ج 1 ص 449. فیض العلام : ص 273. العدد القویه : ص 219. مصباح کفعمى : ج 2 ص 597. مصباح المتهجد: ص 732. ص 66 - 67. ریاحین الشریعه : ج 1 ص 59. بحارالانوار: ج 43 ص 10، 14، 17 - 19. مستدرک سفینه البحار: ج 2 ص 85.

2. بحار الانوار: ج 97 ص 202.

3. به برخى از منابع مربوط به انعقاد نطفه حضرت زهرا (علیها السلام ) اشاره مى شود: امام سجاد (علیه السلام ): بحار الانوار: ج 42 ص 18. تفسیر فرات کوفى : ص 321 - 322. امام صادق (علیه السلام ): بحار الانوار: ج 8 ص 120، ج 18 ص 364، ج 42 ص 42. معانى الاخبار: ص 396. ذخائر العقبى : ص 36. تفسیر برهان : ج 2 ص 292. امام رضا (علیه السلام ): بحار الانوار: ج 8 ص 119، ج 4 ص 2 - 4. توحید صدوق : ص 118. امالى صدوق : ص 373. عوالم العلوم : ج 11 ص 10. سلمان فارسى : بحار الانوار: ج 36 ص 361. تفسیر فرات : ص 211. جابر بن عبد الله انصارى : دلائل الامامه : ص 52. تفسیر فرات کوفى : 216. علل الشرائع : ج 1 ص 183. بحار الانوار: ج 43 ص 5. عایشه : المعجم الکبیر: ج 22 ص 400. الطرائف : ص 27. تاریخ بغداد: ج 5 ص 87. تاریخ الخمیس : ج 1 ص ‍ 277. میزان الاعتدال : ج 1 ص 38. مناقب ابن سلیمان کوفى : ج 2 ص 206. عمر بن خطاب : میزان الاعتدال : ج 1 ص 252، ج 2 ص 297. لسان المیزان : ج 4 ص 36. عیون الاخبار فى مناقب الاخیار: ص ‍ 45.

4. بحارالانوار: ج 42 ص 18. بیت الاحزان محدث قمى : ص 7. عوالم العلوم : ج فاطمه الزهراء (علیها السلام ): ج 1 ص 36 - 37.

5. عوالم العلوم ج فاطمه الزهراء (علیها السلام ): ج 1 ص 37.

6. قلائد النحور: ج شعبان ، ص 398.

7. بحار الانوار: ج 16 ص 78 - 80.

8. در بعضى روایات حواهم ذکر شده است .

9. بحار الانوار: ج 16 ص 80.